จากจานอาหารสู่ความเข้าใจระบบนิเวศและวัฒนธรรมท้องถิ่น
.
เมื่อกล่าวถึงฉะเชิงเทรา หลายคนอาจนึกถึงข้าวหอมมะลิ บางคล้า แต่วันนี้เราจะมาเรียนรู้เมืองแปดริ้วผ่านมุมมองใหม่ – ผ่านห่อหมกปลาช่อน จานอาหารท้องถิ่นที่เชื่อมโยงตั้งแต่ระบบนิเวศในแม่น้ำบางปะกง ไปจนถึงภูมิปัญญาการครัวของคนไทย
.
แม่น้ำบางปะกงมีพื้นที่ลุ่มน้ำประมาณ 20,303 ตารางกิโลเมตร ครอบคลุมพื้นที่ 11 จังหวัด โดยฉะเชิงเทราเป็นหนึ่งใน 6 จังหวัดหลักที่แม่น้ำสายนี้ไหลผ่าน ปลาช่อน (Channa striata) เป็นปลาน้ำจืดท้องถิ่นที่มีความสำคัญทางระบบนิเวศอย่างมากทั้งเป็นนักล่าระดับกลาง: ควบคุมประชากรปลาเล็กและสัตว์น้ำขนาดเล็กและเป็นผู้ทำความสะอาด กินซากสัตว์ช่วยรักษาความสะอาดของน้ำนอกจากนั้นปลาช่อนยังเป็นตัวบ่งชี้คุณภาพน้ำ: ปลาช่อนสามารถอยู่ได้ในน้ำที่มีออกซิเจนต่ำ แต่จำนวนมากบ่งบอกถึงคุณภาพน้ำที่ดี
.
ห่อหมก: ศิลปะการครัวที่สะท้อนภูมิปัญญา

ห่อหมกเป็นอาหารที่มีมาแต่โบราณ ทำให้สุกด้วยการนึ่ง ส่วนประกอบสำคัญ ได้แก่ เนื้อปลา นำมาผสมกับเครื่องแกงและกะทิข้นๆ การพัฒนาของเมนูนี้สะท้อนถึงภูมิปัญญาหลายด้าน:
ภูมิปัญญาการอนุรักษ์อาหาร

การนึ่งในใบตองเป็นวิธีการปรุงแบบโบราณที่ไม่ต้องใช้น้ำมัน ทำให้สารอาหารไม่สูญเสีย
การใช้กะทิช่วยถนอมรสและเพิ่มคุณค่าทางโภชนาการ
การห่อด้วยใบไม้ เป็นบรรจุภัณฑ์ธรรมชาติที่ย่อยสลายได้

การเลือกใช้วัตถุดิบท้องถิ่น local ingredient

ใบยอหรือใบตอง มีสารธรรมชาติที่ช่วยกันบูด และให้กลิ่นหอม
เครื่องเทศ พริกแกง ข่า ตะไคร้ – ล้วนปลูกได้ในพื้นที่
กะทิจากมะพร้าว แหล่งไขมันดีที่หาได้ง่ายในท้องถิ่น

การเรียนรู้เมืองฉะเชิงเทราผ่านห่อหมกปลาช่อนและแม่น้ำบางปะกงเป็นตัวอย่างของการเรียนรู้ที่เชื่อมโยงในหลายมิติทั้ง ธรรมชาติ – ระบบนิเวศวัฒนธรรม เศรษฐกิจ

การเรียนรู้แบบนี้ไม่เพียงแต่ให้ความรู้ แต่ยังสร้างความเข้าใจเชิงลึกและความรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อมและวัฒนธรรมในท้ายที่สุด ทุกครั้งที่เราเปิดใบตองห่อหมกปลาช่อนที่หอมกรุ่น เราไม่เพียงแต่ได้รับประทานอาหารอร่อย แต่ได้เปิดใจรับความรู้ในการพัฒนาเมืองที่ซ่อนอยู่ในทุกคำ ทุกรส และทุกกลิ่นหอม

ขอขอบคุณข้อมูลห่อหมกปลาช่อน จากร้านประดิษฐโภชนา